Οι αντωνυμίες
Προσωπικές
|
Αυτοπαθείς
|
Δεικτικές
|
Ερωτηματικές
|
Κτητικές
|
Οριστικές
|
Αναφορικές
|
Αόριστες
|
Η αντωνυμία είναι ένα μέρος του λόγου που
χρησιμοποιείται σε αντικατάσταση κάποιου ουσιαστικού ή κάποιας
ονοματικής φράσης. Μπορεί να έχει μέσα στην πρόταση θέση υποκειμένου,
αντικειμένου και γενικότερα προσδιορισμού του ρήματος. Ορισμένες
αντωνυμίες λειτουργούν και ως επίθετα (αντωνυμικά επίθετα). Οι
αντωνυμίες έχουν με αυτήν την έννοια μια λειτουργία προσδιοριστική, π.χ.
Αυτό το αυτοκίνητο έτρεχε με μεγάλη ταχύτητα.
Οι αντωνυμίες είναι οκτώ ειδών: οι προσωπικές, οι κτητικές, οι αυτοπαθείς, οι οριστικές, οι δεικτικές, οι αναφορικές, οι ερωτηματικές και οι αόριστες.
Προσωπικές
Προσωπικές ονομάζονται οι αντωνυμίες οι οποίες αντικαθιστούν λέξεις που δηλώνουν πρόσωπα. Παρουσιάζουν δύο ειδών τύπους: τους δυνατούς και τους αδύνατους.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Γ' ΠΡΟΣΩΠΟ
|
|||||||
δυνατοί
|
αδύνατοι
|
||||||
Ενικός αριθμός
|
|||||||
| Ον. | αυτός | αυτή | αυτό | τος | τη | το | |
| Γεν. | αυτού | αυτής | αυτού | του | της | του | |
| Αιτ. | αυτόν | αυτή(ν) | αυτό | τον | την | το | |
Πληθυντικός αριθμός
|
|||||||
Ον.
|
αυτοί | αυτές | αυτά | τοι | τες | τα | |
| Γεν. | αυτών | αυτών | αυτών | τους | τους | τους | |
| Αιτ. | αυτούς | αυτές | αυτά | τους | τις/τες | τα | |
Κτητικές
Κτητικές αντωνυμίες είναι οι εξής:
α) Οι γενικές των αδύνατων
τύπων της προσωπικής αντωνυμίας μετά από ουσιαστικά. Χρησιμοποιούνται,
όταν λέγεται απλά πως κάτι ανήκει σε κάποιο πρόσωπο, π.χ. Αυτό είναι το βιβλίο μου. Αυτή είναι η γυναίκα του.
β) Τα δικός, δική, δικό
με τις γενικές των αδύνατων τύπων της προσωπικής αντωνυμίας.
Α΄ πρόσωπο: δικός μου, δική μου, δικό μου,δικός μας, δική μας, δικό μας.
Β΄ πρόσωπο: δικός σου, δική σου, δικό σου,δικός σας, δική σας, δικό σας.
Γ΄ πρόσωπο: δικός του/της, δική του/της, δικό του/της, δικός τους, δική τους, δικό τους.
Α΄ πρόσωπο: δικός μου, δική μου, δικό μου,δικός μας, δική μας, δικό μας.
Β΄ πρόσωπο: δικός σου, δική σου, δικό σου,δικός σας, δική σας, δικό σας.
Γ΄ πρόσωπο: δικός του/της, δική του/της, δικό του/της, δικός τους, δική τους, δικό τους.
Αυτοπαθείς αντωνυμίες
Οι αυτοπαθείς αντωνυμίες παρουσιάζουν τύπους μόνο στην ονομαστική, τη γενική και την αιτιατική.
Ενικός αριθμός
|
Πληθυντικός αριθμός | ||
Α΄ ΠΡΟΣΩΠΟ
|
Ον. | ο εαυτός μου | ο εαυτός μας |
| Γεν. | του εαυτού μου | του εαυτού μας και των εαυτών μας | |
| Αιτ. | τον εαυτό μου | τον εαυτό μας και τους εαυτούς μας | |
Β΄ ΠΡΟΣΩΠΟ
|
Ον. | ο εαυτός σου | ο εαυτός σας |
| Γεν. | του εαυτού σου | του εαυτού σας και των εαυτών σας | |
| Αιτ. | τον εαυτό σου | τον εαυτό σας και τους εαυτούς σας | |
Γ΄ ΠΡΟΣΩΠΟ
|
Ον. | ο εαυτός του/της | ο εαυτός τους |
| Γεν. | του εαυτού του/της | του εαυτού τους και των εαυτών τους | |
| Αιτ. | τον εαυτό του/της | τον εαυτό τους και τους εαυτούς τους |
Στο γ΄ πρόσωπο υπάρχουν και οι τύποι του εαυτού των, τον εαυτό των και τους εαυτούς των, οι οποίοι χρησιμοποιούνται πολύ σπάνια και μόνο σε τυπικό ύφος.
Οριστικές αντωνυμίες
Οριστικές αντωνυμίες είναι:
α) Το επίθετο ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο, με το άρθρο.
β) Το επίθετο μόνος, μόνη, μόνο, χωρίς το άρθρο και με τις γενικές των αδύνατων τύπων της προσωπικής αντωνυμίας (μόνος μου, μόνη μου, μόνο μου κτλ.).
α) Το επίθετο ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο, με το άρθρο.
β) Το επίθετο μόνος, μόνη, μόνο, χωρίς το άρθρο και με τις γενικές των αδύνατων τύπων της προσωπικής αντωνυμίας (μόνος μου, μόνη μου, μόνο μου κτλ.).
Δεικτικές αντωνυμίες
Δεικτικές αντωνυμίες ονομάζονται αυτές που χρησιμοποιούνται για να
δείξουμε κάτι. Χρησιμοποιούνται πολύ συχνά τόσο στον προφορικό όσο και
στον γραπτό λόγο για να δείξουν – ανάλογα με τον τύπο της αντωνυμίας–
πολύ κοντινά, κοντινά ή και μακρινά πρόσωπα, ζώα, πράγματα και
καταστάσεις.
Δεικτικές αντωνυμίες είναι οι εξής:
α) Αυτός, αυτή, αυτό, που χρησιμοποιείται για κοντινά πρόσωπα ή πράγματα ή για κάτι στο οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως, π.χ. Πήρε αυτά τα βιβλία και έφυγε. Τα έκανε όλα αυτά [που είπα προηγουμένως] και κοιμήθηκε.
β) (Ε)Τούτος, (ε)τούτη, (ε)τούτο, που χρησιμοποιείται για πολύ κοντινά πρόσωπα ή πράγματα, π.χ. Δώσε στα παιδιά τούτο, για να σου δώσουν την μπάλα.
γ) Εκείνος, εκείνη, εκείνο, που χρησιμοποιείται για πρόσωπα ή πράγματα που βρίσκονται μακριά, π.χ. Θέλει κι αυτά κι εκείνα.
δ) Τέτοιος, τέτοια, τέτοιο, που χρησιμοποιείται για να δηλωθεί μια ποιότητα, π.χ. Ο Κώστας; Νομίζω πως κάνεις λάθος. Δεν είναι τέτοιος.ε)Τόσος, τόση, τόσο, που χρησιμοποιείται για να δηλωθεί μια ποσότητα, π.χ. Μίλησα με τόσους κι άλλους τόσους, που δε θυμάμαι τον αριθμό τους.
α) Αυτός, αυτή, αυτό, που χρησιμοποιείται για κοντινά πρόσωπα ή πράγματα ή για κάτι στο οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως, π.χ. Πήρε αυτά τα βιβλία και έφυγε. Τα έκανε όλα αυτά [που είπα προηγουμένως] και κοιμήθηκε.
β) (Ε)Τούτος, (ε)τούτη, (ε)τούτο, που χρησιμοποιείται για πολύ κοντινά πρόσωπα ή πράγματα, π.χ. Δώσε στα παιδιά τούτο, για να σου δώσουν την μπάλα.
γ) Εκείνος, εκείνη, εκείνο, που χρησιμοποιείται για πρόσωπα ή πράγματα που βρίσκονται μακριά, π.χ. Θέλει κι αυτά κι εκείνα.
δ) Τέτοιος, τέτοια, τέτοιο, που χρησιμοποιείται για να δηλωθεί μια ποιότητα, π.χ. Ο Κώστας; Νομίζω πως κάνεις λάθος. Δεν είναι τέτοιος.ε)Τόσος, τόση, τόσο, που χρησιμοποιείται για να δηλωθεί μια ποσότητα, π.χ. Μίλησα με τόσους κι άλλους τόσους, που δε θυμάμαι τον αριθμό τους.
Όλες οι δεικτικές αντωνυμίες κλίνονται όπως τα επίθετα.
Αναφορικές αντωνυμίες
Αναφορικές αντωνυμίες είναι οι εξής:
α) Που (άκλιτο): αναφέρεται σε ονόματα που μπορούν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε γένος, αριθμό και πτώση, π.χ. Ο δρόμος που οδηγεί στο κέντρο της πόλης είναι κλειστός. Όλα τα κείμενα που έγραψε δημοσιεύτηκαν.
β) Ο οποίος, η οποία, το οποίο: κλίνεται και στα τρία γένη μαζί με το άρθρο, όπως το επίθετο νέος, -α,-ο. Χρησιμοποιείται στον λόγο αντί για την άκλιτη αντωνυμία που στις εξής περιπτώσεις:i) για να αποφευχθεί ενδεχόμενη ασάφεια, π.χ. Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες, τις οποίες μου έδωσες χθες (είναι σαφές ότι έδωσε τις φωτογραφίες), αντί Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες που μου έδωσες χθες (είναι ασαφές αν έδωσε το κουτί μόνο ή το κουτί με τις φωτογραφίες ή τις φωτογραφίες), ii) για να αποφευχθεί επανάληψη του που, π.χ. Η καθηγήτρια που διδάσκει μουσική έχει μια φωνή με την οποία μαγεύει τα παιδιά, αντί Η καθηγήτρια που διδάσκει μουσική έχει μια φωνή που μαγεύει τα παιδιά, iii) σε πολύ τυπικό ύφος, π.χ. Οι αρχιερείς, οι οποίοι συμμετείχαν στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό.
γ)Όποιος, όποια, όποιο: κλίνεται και στα τρία γένη χωρίς το άρθρο, όπως το επίθετο τίμιος, -α, -ο. Στη γενική του ενικού, συνήθως σε οικείο ύφος, παρουσιάζει και τους μορφολογικούς τύπους οποιανού (αρσ.), οποιανής (θηλ.), οποιανού (ουδετ.), στη γενική πληθυντικού τον τύπο οποιανών και για τα τρία γένη και στην αιτιατική του πληθυντικού του αρσενικού τον τύπο οποιανούς, π.χ.
Όποια παιδιά έχουν μαζί τους ταυτότητα να μείνουν στην αίθουσα. Οποιανών τα ονόματα αρχίζουν από δέλτα να έρθουν εδώ.
δ) Όσος, όση, όσο: κλίνεται και στα τρία γένη χωρίς το άρθρο, όπως το επίθετο ελεύθερος, -η, -ο (βλ.σ. 49), π.χ. Όσες φορές και να μου το πεις, δεν το θυμάμαι.
ε) Ό,τι (άκλιτο): έχει τη σημασία του οτιδήποτε, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και τη σημασία του όποιος, -α, -ο, π.χ. Ο Γιώργος θα κάνει ό,τι (= οτιδήποτε) πεις εσύ. Ξυπνάει καθημερινά ό,τι (=όποια) ώρα θέλει.
στ) Οποιοσδήποτε, οσοσδήποτε, οτιδήποτε: αποτελούν σύνθεση των αντωνυμιών όποιος, -α, -ο, όσος,-η, -ο και ό,τι με το επίθημα -δήποτε. Οι δύο πρώτες διατηρούν την κλίση που έχουν πριν από τη σύνθεση, ενώ η τρίτη είναι άκλιτη, π.χ. Οποιοσδήποτε και να σας το πει και οσεσδήποτε φορές, εσείς θα κάνετε οτιδήποτε θέλετε.
β) Ο οποίος, η οποία, το οποίο: κλίνεται και στα τρία γένη μαζί με το άρθρο, όπως το επίθετο νέος, -α,-ο. Χρησιμοποιείται στον λόγο αντί για την άκλιτη αντωνυμία που στις εξής περιπτώσεις:i) για να αποφευχθεί ενδεχόμενη ασάφεια, π.χ. Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες, τις οποίες μου έδωσες χθες (είναι σαφές ότι έδωσε τις φωτογραφίες), αντί Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες που μου έδωσες χθες (είναι ασαφές αν έδωσε το κουτί μόνο ή το κουτί με τις φωτογραφίες ή τις φωτογραφίες), ii) για να αποφευχθεί επανάληψη του που, π.χ. Η καθηγήτρια που διδάσκει μουσική έχει μια φωνή με την οποία μαγεύει τα παιδιά, αντί Η καθηγήτρια που διδάσκει μουσική έχει μια φωνή που μαγεύει τα παιδιά, iii) σε πολύ τυπικό ύφος, π.χ. Οι αρχιερείς, οι οποίοι συμμετείχαν στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό.
γ)Όποιος, όποια, όποιο: κλίνεται και στα τρία γένη χωρίς το άρθρο, όπως το επίθετο τίμιος, -α, -ο. Στη γενική του ενικού, συνήθως σε οικείο ύφος, παρουσιάζει και τους μορφολογικούς τύπους οποιανού (αρσ.), οποιανής (θηλ.), οποιανού (ουδετ.), στη γενική πληθυντικού τον τύπο οποιανών και για τα τρία γένη και στην αιτιατική του πληθυντικού του αρσενικού τον τύπο οποιανούς, π.χ.
Όποια παιδιά έχουν μαζί τους ταυτότητα να μείνουν στην αίθουσα. Οποιανών τα ονόματα αρχίζουν από δέλτα να έρθουν εδώ.
δ) Όσος, όση, όσο: κλίνεται και στα τρία γένη χωρίς το άρθρο, όπως το επίθετο ελεύθερος, -η, -ο (βλ.σ. 49), π.χ. Όσες φορές και να μου το πεις, δεν το θυμάμαι.
ε) Ό,τι (άκλιτο): έχει τη σημασία του οτιδήποτε, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και τη σημασία του όποιος, -α, -ο, π.χ. Ο Γιώργος θα κάνει ό,τι (= οτιδήποτε) πεις εσύ. Ξυπνάει καθημερινά ό,τι (=όποια) ώρα θέλει.
στ) Οποιοσδήποτε, οσοσδήποτε, οτιδήποτε: αποτελούν σύνθεση των αντωνυμιών όποιος, -α, -ο, όσος,-η, -ο και ό,τι με το επίθημα -δήποτε. Οι δύο πρώτες διατηρούν την κλίση που έχουν πριν από τη σύνθεση, ενώ η τρίτη είναι άκλιτη, π.χ. Οποιοσδήποτε και να σας το πει και οσεσδήποτε φορές, εσείς θα κάνετε οτιδήποτε θέλετε.
Ερωτηματικές αντωνυμίες
Ερωτηματικές ονομάζονται οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται, όταν
θέλουμε να ρωτήσουμε κάτι. Η χρήση τους είναι πολύ συχνή στον προφορικό
λόγο, κυρίως σε κειμενικά είδη που περιέχουν πολλές ερωτήσεις
(συνεντεύξεις, ερωταποκρίσεις κτλ.).
Ερωτηματικές αντωνυμίες είναι οι εξής:
α) Τι (άκλιτο): π.χ. Τι κάνεις;
β) Ποιος, ποια, ποιο: π.χ. Ποια άσκηση έχουμε σήμερα; Κλίνεται όπως το επίθετο γλυκός, -ιά, -ό (βλ. σ.51). Παρουσιάζει δεύτερους τύπους στη γενική ενικού και πληθυντικού και στην αιτιατική πληθυντικού: ποιου / ποιανού, ποιας / ποιανής, ποιων / ποιανών, ποιους / ποιανούς. Aυτοί οι δεύτεροι τύποι είναι πολύ συχνοί στον προφορικό λόγο, σε οικείο ύφος, καθώς και στη λογοτεχνία.
Ενικός αριθμός
|
Πληθυντικός αριθμός
|
|||||
| Αρσενικό | Θηλυκό | Ουδέτερο | Αρσενικό | Θηλυκό | Ουδέτερο | |
| Ονομ. | ποιος | ποια | ποιο | ποιοι | ποιες | ποια |
| Γεν. | ποιου | ποιας | ποιου | ποιων | ποιων | ποιων |
| Αιτ. | ποιον | ποια(ν) | ποιο | ποιους | ποιες | ποια |
γ) Πόσος, πόση, πόσο
Αόριστες αντωνυμίες
Αόριστες αντωνυμίες λέγονται οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται για
κάποιο άτομο ή για κάποιο πράγμα που δεν το ονομάζουμε είτε γιατί δεν το
ξέρουμε είτε γιατί δε θέλουμε να το ονομάσουμε. Η χρήση τους είναι
συχνή τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο.
Αόριστες αντωνυμίες είναι οι εξής:
α)Ένας, μία/μια, ένα: Οι τύποι αυτοί συμπίπτουν με τους τύπους του αριθμητικού, που χρησιμεύει και για το αόριστο άρθρο. Δηλώνει πρόσωπα ή πράγματα με άγνωστη ταυτότητα, π.χ. Ήρθε ένας και άνοιξε την πόρτα.
β) Κανένας/κανείς, καμιά/καμία, κανένα. Το κανείς έχει δύο σημασίες: i) σημαίνει κάποιος, όταν η φράση δεν έχει άρνηση, π.χ. Αν σ' ενοχλήσει κανείς, να μου το πεις. Έχεις καμιά καραμέλα;, ii) σημαίνει ούτε ένας, όταν η φράση είναι αρνητική, π.χ. Κανείς δε μίλησε (ούτε ένας).
γ) Κάποιος, κάποια, κάποιο: δηλώνει συγκεκριμένο πρόσωπο ή πράγμα, του οποίου η ταυτότητα δεν είναι γνωστή.
δ) Μερικοί, μερικές, μερικά: δηλώνει λίγα πρόσωπα ή πράγματα, των οποίων η ταυτότητα δεν είναι σαφής.
ε) Κάτι, κατιτί [άκλιτα]: δηλώνουν κάποιο πράγμα του οποίου η ταυτότητα δεν είναι σαφής. Αναφέρονται σε ονόματα που μπορούν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε γένος, αριθμό και πτώση, π.χ. Αγόρασα κάτι που θα σου αρέσει πολύ. Δώσε μου κατιτί.
στ)Τίποτε/τίποτα: αναφέρεται σε ονόματα που μπορούν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε γένος, αριθμό και πτώση. Είναι άκλιτο και έχει δύο σημασίες: i) έχει τη σημασία του κάτι, όταν βρίσκεται σε ερωτηματική ή υποθετική πρόταση, π.χ. Έχει τίποτε να φάμε; Έχεις τίποτε να μου πεις;, ii) έχει αρνητική σημασία, όταν η φράση είναι αρνητική, π.χ. Δεν άκουσα τίποτε από όσα είπες.
ζ) Κάμποσος, κάμποση, κάμποσο: δηλώνει ένα ποσό αρκετό αλλά όχι καθορισμένο.
η) Κάθε: προσδιορίζει αόριστα πρόσωπα ή πράγματα. Είναι άκλιτο και χρησιμοποιείται ως επίθετο, με ή χωρίς άρθρο, με ονόματα οποιασδήποτε πτώσης, π.χ. (Η) Κάθε πόλη έχει την ιστορία της.
θ) Καθένας, καθεμιά/καθεμία, καθένα: δηλώνει κάθε πρόσωπο ή πράγμα ενός συνόλου χωριστά.
ι) Καθετί: σημαίνει άλλοτε οτιδήποτε και άλλοτε τα πάντα. Είναι άκλιτο και συνηθίζεται με ή χωρίς άρθρο στην ονομαστική και την αιτιατική, π.χ. Προσέχω το καθετί που λες.
ια) (Ο, η, το) δείνα, (ο, η, το) τάδε: και οι δύο χρησιμοποιούνται συνήθως στον ενικό και για τα τρία γένη, όταν δε θέλουμε να ονομάσουμε πρόσωπα ή πράγματα, π.χ. Ας πούμε ότι έρχεται ο δείνα και σου λέει να πας στο τάδε μέρος, τι θα του πεις;
ιβ) Άλλος, άλλη, άλλο: δηλώνει ένα πρόσωπο ή πράγμα που διακρίνεται από κάποιον ή κάτι άλλο.
α)Ένας, μία/μια, ένα: Οι τύποι αυτοί συμπίπτουν με τους τύπους του αριθμητικού, που χρησιμεύει και για το αόριστο άρθρο. Δηλώνει πρόσωπα ή πράγματα με άγνωστη ταυτότητα, π.χ. Ήρθε ένας και άνοιξε την πόρτα.
β) Κανένας/κανείς, καμιά/καμία, κανένα. Το κανείς έχει δύο σημασίες: i) σημαίνει κάποιος, όταν η φράση δεν έχει άρνηση, π.χ. Αν σ' ενοχλήσει κανείς, να μου το πεις. Έχεις καμιά καραμέλα;, ii) σημαίνει ούτε ένας, όταν η φράση είναι αρνητική, π.χ. Κανείς δε μίλησε (ούτε ένας).
γ) Κάποιος, κάποια, κάποιο: δηλώνει συγκεκριμένο πρόσωπο ή πράγμα, του οποίου η ταυτότητα δεν είναι γνωστή.
δ) Μερικοί, μερικές, μερικά: δηλώνει λίγα πρόσωπα ή πράγματα, των οποίων η ταυτότητα δεν είναι σαφής.
ε) Κάτι, κατιτί [άκλιτα]: δηλώνουν κάποιο πράγμα του οποίου η ταυτότητα δεν είναι σαφής. Αναφέρονται σε ονόματα που μπορούν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε γένος, αριθμό και πτώση, π.χ. Αγόρασα κάτι που θα σου αρέσει πολύ. Δώσε μου κατιτί.
στ)Τίποτε/τίποτα: αναφέρεται σε ονόματα που μπορούν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε γένος, αριθμό και πτώση. Είναι άκλιτο και έχει δύο σημασίες: i) έχει τη σημασία του κάτι, όταν βρίσκεται σε ερωτηματική ή υποθετική πρόταση, π.χ. Έχει τίποτε να φάμε; Έχεις τίποτε να μου πεις;, ii) έχει αρνητική σημασία, όταν η φράση είναι αρνητική, π.χ. Δεν άκουσα τίποτε από όσα είπες.
ζ) Κάμποσος, κάμποση, κάμποσο: δηλώνει ένα ποσό αρκετό αλλά όχι καθορισμένο.
η) Κάθε: προσδιορίζει αόριστα πρόσωπα ή πράγματα. Είναι άκλιτο και χρησιμοποιείται ως επίθετο, με ή χωρίς άρθρο, με ονόματα οποιασδήποτε πτώσης, π.χ. (Η) Κάθε πόλη έχει την ιστορία της.
θ) Καθένας, καθεμιά/καθεμία, καθένα: δηλώνει κάθε πρόσωπο ή πράγμα ενός συνόλου χωριστά.
ι) Καθετί: σημαίνει άλλοτε οτιδήποτε και άλλοτε τα πάντα. Είναι άκλιτο και συνηθίζεται με ή χωρίς άρθρο στην ονομαστική και την αιτιατική, π.χ. Προσέχω το καθετί που λες.
ια) (Ο, η, το) δείνα, (ο, η, το) τάδε: και οι δύο χρησιμοποιούνται συνήθως στον ενικό και για τα τρία γένη, όταν δε θέλουμε να ονομάσουμε πρόσωπα ή πράγματα, π.χ. Ας πούμε ότι έρχεται ο δείνα και σου λέει να πας στο τάδε μέρος, τι θα του πεις;
ιβ) Άλλος, άλλη, άλλο: δηλώνει ένα πρόσωπο ή πράγμα που διακρίνεται από κάποιον ή κάτι άλλο.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
| α/α |
Είδος
|
Αντωνυμίες
|
|||
| 1. | Προσωπικές | εγώ, εσύ, αυτός, -ή, -ό (μου, σου, του/της, τος, τη, το) | |||
| 2. | Κτητικές | 1. μου, σου, του/της | 2. δικός, -ή, -ό μου,σου, του | 3. δικός, -ή, -ό μας, σας, τους |
|
| 3. | Αυτοπαθείς | ο εαυτός μου, σου, του | |||
| 4. | Οριστικές | 1. ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο | 2. μόνος, -η, -ο μου, σου, του | ||
| 5. | Δεικτικές | 1. αυτός, -ή, -ό 2. (ε)τούτος, -η, -ο |
3. εκείνος, -η, -ο 4. τέτοιος, -α, -ο |
5. τόσος, -η, -ο | |
| 6. | Αναφορικές | 1. που 2. ο οποίος, η -α, το -ο 3. όποιος, -α, -ο |
4. όσος, -η, -ο 5. ό,τι |
6.οποιοσδήποτε, οσοσδήποτε, οτιδήποτε |
|
| 7. | Ερωτηματικές | 1. τι | 2. ποιος, -α, -ο | 3. πόσος, -η, -ο | |
| 8. | Αόριστες | 1.ένας, μια/μία, ένα 2.κανένας/κανείς, καμιά/καμία, κανένα 3. κάποιος, -α, -ο 4. μερικοί, -ές, -ά 5.κάτι, κατιτί |
6.τίποτε/τίποτα 7.κάμποσος, -η, -ο 8.κάθε 9.καθένας, καθεμιά/καθεμία, καθένα |
10.καθετί 11.ο, η, το δείνα, ο, η, το τάδε 12. άλλος, -η, | |
