Σε προηγούμενη ανάρτηση αναφερθήκαμε στα είδη των προτάσεων. Ένα είδος προτάσεων είναι οι προτάσεις ως προς τη δομή. Οι προτάσεις ως προς τη δομή χωρίζονται στις απλές, τις ελλειπτικές, τις σύνθετες και τις επαυξημένες. Ας δούμε μια απλή πρόταση:
Ο ήλιος φωτίζει τη γη.
Η πρόταση αυτή χωρίζεται σε δύο μέρη ή δύο φράσεις. Η φράση είναι είναι ένα σύνολο λέξεων, όπως και η πρόταση, με λιγότερες λέξεις.
Α΄ μέρος ή φράση: Ο ήλιος
Β΄μέρος ή φράση: φωτίζει τη γη
Και οι δύο φράσεις εκφράζουν ένα νόημα. Την πρώτη φράση θα την ονομάζω ονοματική και τη δεύτερη ρηματική. Το ίδιο ισχύει και για μια σύνθετη ή επαυξημένη πρόταση. Για παράδειγμα:
Ο ήλιος, οι πλανήτες και οι δορυφόροι τους αποτελούν το ηλιακό σύστημα.
Η πρόταση αυτή είναι σύνθετη γιατί έχει περισσότερα από ένα υποκείμενα. Στην περίπτωση αυτή η ονοματική φράση είναι όλα τα υποκείμενα αλλά και οι λέξεις που είναι γύρω από τα υποκείμενα. Στην προκειμένη περίπτωση είναι η λέξη "τους".
Ο ήλιος, οι πλανήτες και οι δορυφόροι τους= Ονοματική φράση
Η ρηματική φράση είναι το ρήμα και οι λέξεις που είναι γύρω από το ρήμα, δηλαδή το αντικείμενο του ρήματος "τη γη".
Φωτίζει τη γη= ρηματική φράση
Ας δούμε μια επαυξημένη πρόταση:
Το κλίμα των παραθαλάσσιων περιοχών είναι αρκετά ήπιο.
Οι λέξεις που είναι γύρω από το υποκείμενο και το υποκείμενο μαζί αποτελούν την ονοματική φράση.
Το κλίμα των παραθαλάσσιων περιοχών= ονοματική φράση
Είναι αρκετά ήπιο= ρηματική φράση
Με πιο απλά λόγια να θυμάσαι ότι:
Την ονοματική φράση μιας πρότασης αποτελούν το υποκείμενο και οι λέξεις που είναι γύρω από αυτό.
Τη ρηματική φράση αποτελούν το ρήμα, το αντικείμενο ή κατηγορούμενο και οι λέξεις που είναι γύρω από αυτά.
Πολλές φορές στον προφορικό λόγο και στο γραπτό λόγο χρησιμοποιούμε ξεχωριστά ονοματικές ή ρηματικές φράσεις. Για παράδειγμα σε τίτλους ειδήσεων, σε βιογραφικά σημειώματα βλέπουμε ή ακούμε:
Απόφοιτος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου της Θράκης.
Επιστροφή των Αθηναίων από τις διακοπές του Πάσχα.
Οι παραπάνω φράσεις είναι ονοματικές και τις χρησιμοποιούμε για να δώσουμε έμφαση ή για να "τονίσουμε" κάτι. Μπορούμε τις φράσεις αυτές να τις μετατρέψουμε σε ρηματικές, αν μετατρέψουμε τα ονόματα ¨απόφοιτος" και "επιστροφή" σε ρήματα. Δηλαδή:
Αποφοίτησε από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης.
Επιστρέφουν οι Αθηναίοι από τις διακοπές του Πάσχα.
Ο ήλιος φωτίζει τη γη.
Η πρόταση αυτή χωρίζεται σε δύο μέρη ή δύο φράσεις. Η φράση είναι είναι ένα σύνολο λέξεων, όπως και η πρόταση, με λιγότερες λέξεις.
Α΄ μέρος ή φράση: Ο ήλιος
Β΄μέρος ή φράση: φωτίζει τη γη
Και οι δύο φράσεις εκφράζουν ένα νόημα. Την πρώτη φράση θα την ονομάζω ονοματική και τη δεύτερη ρηματική. Το ίδιο ισχύει και για μια σύνθετη ή επαυξημένη πρόταση. Για παράδειγμα:
Ο ήλιος, οι πλανήτες και οι δορυφόροι τους αποτελούν το ηλιακό σύστημα.
Η πρόταση αυτή είναι σύνθετη γιατί έχει περισσότερα από ένα υποκείμενα. Στην περίπτωση αυτή η ονοματική φράση είναι όλα τα υποκείμενα αλλά και οι λέξεις που είναι γύρω από τα υποκείμενα. Στην προκειμένη περίπτωση είναι η λέξη "τους".
Ο ήλιος, οι πλανήτες και οι δορυφόροι τους= Ονοματική φράση
Η ρηματική φράση είναι το ρήμα και οι λέξεις που είναι γύρω από το ρήμα, δηλαδή το αντικείμενο του ρήματος "τη γη".
Φωτίζει τη γη= ρηματική φράση
Ας δούμε μια επαυξημένη πρόταση:
Το κλίμα των παραθαλάσσιων περιοχών είναι αρκετά ήπιο.
Οι λέξεις που είναι γύρω από το υποκείμενο και το υποκείμενο μαζί αποτελούν την ονοματική φράση.
Το κλίμα των παραθαλάσσιων περιοχών= ονοματική φράση
Είναι αρκετά ήπιο= ρηματική φράση
Με πιο απλά λόγια να θυμάσαι ότι:
Την ονοματική φράση μιας πρότασης αποτελούν το υποκείμενο και οι λέξεις που είναι γύρω από αυτό.
Τη ρηματική φράση αποτελούν το ρήμα, το αντικείμενο ή κατηγορούμενο και οι λέξεις που είναι γύρω από αυτά.
Πολλές φορές στον προφορικό λόγο και στο γραπτό λόγο χρησιμοποιούμε ξεχωριστά ονοματικές ή ρηματικές φράσεις. Για παράδειγμα σε τίτλους ειδήσεων, σε βιογραφικά σημειώματα βλέπουμε ή ακούμε:
Απόφοιτος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου της Θράκης.
Επιστροφή των Αθηναίων από τις διακοπές του Πάσχα.
Οι παραπάνω φράσεις είναι ονοματικές και τις χρησιμοποιούμε για να δώσουμε έμφαση ή για να "τονίσουμε" κάτι. Μπορούμε τις φράσεις αυτές να τις μετατρέψουμε σε ρηματικές, αν μετατρέψουμε τα ονόματα ¨απόφοιτος" και "επιστροφή" σε ρήματα. Δηλαδή:
Αποφοίτησε από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης.
Επιστρέφουν οι Αθηναίοι από τις διακοπές του Πάσχα.
0 σχόλια: