Σε προηγούμενη ανάρτηση αναφερθήκαμε στις προθέσεις της γλώσσας σας. Ωστόσο, οι προθέσεις παρατηρούνται και στην αρχαία ελληνική γλώσσα (μάθημα που θα διδαχθείς στο γυμνάσιο).Οι προθέσεις χωρίζονται σε κύριες και καταχρηστικές. Από αυτές μας ενδιαφέρουν οι κύριες προθέσεις γιατί αυτές θα χρησιμοποιήσουμε για τη σύνθεση ρημάτων με δεύτερο συνθετικό το ρήμα βάλλω. Βάλλω σημαίνει ρίχνω κάτι εναντίον κάποιου, εκσφενδονίζω κάτι εναντίον κάποιου. Οι κύριες προθέσεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας είναι οι παρακάτω:
εις, εν, εκ ή εξ, προ, προς, συν, ανά, δια, κατά, μετά, παρά, αμφί, αντί, επί, περί, από, υπό, υπέρ
Από τις χρωματισμένες με κόκκινο χρώμα κύριες προθέσεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας μπορώ να συνθέσω τα παρακάτω ρήματα.
εις (μέσα σε )+ βάλλω = εισβάλλω = μπαίνω μέσα με ορμή
εκ ( έξω ή μακριά από) + βάλλω = εκβάλλω = ρίχνω έξω, βγάζω έξω με δύναμη
προ (πριν, προηγουμένως, μπροστά από κάτι) + βάλλω = προβάλλω= εμφανίζω
συν (μαζί με) + βάλλω = συμβάλλω = βοηθώ μαζί με κάποιον ή κάποιους
προς (με κατεύθυνση σε) + βάλλω = προσβάλλω =λέω ή κάνω κάτι κακό σε κάποιον
ανά (ξανά ή πάνω σε κάτι) + βάλλω = αναβάλλω = δεν κάνω κάτι τώρα αλλά θα το κάνω
κάποια άλλη στιγμή
δια ( μέσα από) + βάλλω = διαβάλλω = κακολογώ, λέω κακά λόγια για κάποιον
κατά (προς τα κάτω ή εναντίον) + βάλλω = καταβάλλω = ρίχνω κάτω κάποιον
μετά ( μαζί με ή κατόπιν) + βάλλω = μεταβάλλω = αλλάζω, κάνω κάτι διαφορετικό
παρά (δίπλα, κοντά σε ή παράλληλα) + βάλλω = παραβάλλω = συγκρίνω, βάζω δίπλα
αμφί (και από τις δύο πλευρές) + βάλλω = αμφιβάλλω = δεν είμαι βέβαιος διστάζω
επί ( πάνω σε ) + βάλλω = επιβάλλω = αναγκάζω κάποιον να κάνει κάτι, τον υποχρεώνω
περί ( γύρω από ) + βάλλω = περιβάλλω = τοποθετώ γύρω
από + βάλλω = αποβάλλω= διώχνω, γεννώ πρόωρα
υπό (κάτω από ) + βάλλω = υποβάλλω = βάζω κάποιον κάτω από μία δοκιμασία
υπέρ (πάνω από, πέρα από) + βάλλω = υπερβάλλω = κάνω να φαίνεται κάτι μεγαλύτερο
Όλα τα παραπάνω σύνθετα ρήματα:
Στην οριστική: γράφονται με λλ στον ενεστώτα, παρατατικό και εξακολουθητικό μέλλοντα. Στους υπόλοιπους χρόνους γράφονται με λ.
Στην υποτακτική: γράφονται με λλ στον ενεστώτα, με λ στους υπόλοιπους χρόνους.
Στην προστακτική: γράφονται με λλ στον ενεστώτα, με λ στον αόριστο.
εις, εν, εκ ή εξ, προ, προς, συν, ανά, δια, κατά, μετά, παρά, αμφί, αντί, επί, περί, από, υπό, υπέρ
Από τις χρωματισμένες με κόκκινο χρώμα κύριες προθέσεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας μπορώ να συνθέσω τα παρακάτω ρήματα.
εις (μέσα σε )
δια ( μέσα από) + βάλλω = διαβάλλω = κακολογώ, λέω κακά λόγια για κάποιον
κατά (προς τα κάτω ή εναντίον) + βάλλω = καταβάλλω = ρίχνω κάτω κάποιον
μετά ( μαζί με ή κατόπιν) + βάλλω = μεταβάλλω = αλλάζω, κάνω κάτι διαφορετικό
παρά (δίπλα, κοντά σε ή παράλληλα) + βάλλω = παραβάλλω = συγκρίνω, βάζω δίπλα
αμφί (και από τις δύο πλευρές) + βάλλω = αμφιβάλλω = δεν είμαι βέβαιος διστάζω
επί ( πάνω σε ) + βάλλω = επιβάλλω = αναγκάζω κάποιον να κάνει κάτι, τον υποχρεώνω
περί ( γύρω από ) + βάλλω = περιβάλλω = τοποθετώ γύρω
από + βάλλω = αποβάλλω= διώχνω, γεννώ πρόωρα
υπό (κάτω από ) + βάλλω = υποβάλλω = βάζω κάποιον κάτω από μία δοκιμασία
υπέρ (πάνω από, πέρα από) + βάλλω = υπερβάλλω = κάνω να φαίνεται κάτι μεγαλύτερο
Προσοχή!!!
0 σχόλια: